BESA TIME®
Portali i Lajmit të VertetëDAMASKU RA, KUSH ËSHTË I RADHËS?
DAMASKU RA, KUSH ËSHTË I RADHËS?
Nga: Prof. Dr. Murat Necip ARMAN
Shqip dhe anglisht për BesaTime: Dr. Sokol BRAHAJ
Diktaturës 53-vjeçare të Asadit në Siri i ka ardhur fundi. Regjimi, i krijuar nga Hafez al-Assad në vitin 1971 dhe i transferuar më vonë te djali i tij pas vdekjes së tij në vitin 2000, do të mbahet mend në historinë siriane si një periudhë e shënuar nga vuajtje, masakra, luftë civile, shpërngulje dhe varfëri. Një shembull i dukshëm i brutalitetit të regjimit ishte masakra në Hama në vitin 1982, ku dhjetëra mijëra humbën jetën nën urdhrat e Hafez al-Asad. Gjatë sundimit të tij, Lugina Bekaa u bë një terren trajnimi për organizatat terroriste nga e gjithë bota, të cilin Hafez al-Assad e përdori si levë për të siguruar sigurinë e regjimit të tij dhe si një mjet shantazhi kundër komunitetit ndërkombëtar.
Bashar al-Assad, në vitet e para të sundimit të tij, u përpoq të krijonte marrëdhënie pozitive me Turqinë, duke sinjalizuar një qasje më konstruktive ndaj komunitetit global. Megjithatë, mundësia e liberalizimit ekonomik që çon në liberalizim politik shkaktoi një ankth të madh tek ai. Duke kuptuar se një tranzicion i qetë në një sistem politik shumëpartiak mund të rrezikonte mbajtjen e tij në pushtet, Assad zgjodhi ta zhyste vendin e tij në një luftë të përgjakshme civile që zgjati trembëdhjetë vjet.
Analizat e marrëdhënieve ndërkombëtare mund të kryhen përmes tre niveleve të analizës. I pari është niveli individual, të cilin dy paragrafët e parë e trajtojnë duke e shqyrtuar çështjen përmes thjerrëzës së familjes Assad. Niveli i dytë fokusohet në shtet, ndërsa i treti përfshin nivelin sistemik ose ndërkombëtar. Tani diskutimi do të vazhdojë për të analizuar situatën nga niveli sistemik.
Gjatë Luftës së Ftohtë, Siria ishte një aleat i ngushtë i Bashkimit Sovjetik dhe shumë nga veprimet e Hafez al-Assad mund të interpretohen si përpjekje për të mbrojtur interesat sovjetike në rajon. Megjithatë, shpërbërja e Bashkimit Sovjetik shënoi fillimin e një dekade të hegjemonisë së pakundërshtueshme perëndimore. Përpjekjet e hershme të Bashar al-Assad për të zbutur regjimin e tij përkoi me fundin e kësaj periudhe. Në vitet 2000, Rusia u përpoq në mënyrë aktive të rimarrë ndikimin e saj në zonat dikur të dominuara nga Bashkimi Sovjetik. Për shembull, Rusia orkestroi ndarjen e Gjeorgjisë, bllokoi pajtimin midis Turqisë dhe Armenisë, sabotoi integrimin e Serbisë në NATO dhe Bashkimin Evropian dhe pengoi përpjekjet për një bashkim Moldavi-Rumani. Këta shembuj, ndër të tjera, ilustrojnë ndryshimet më të gjera gjeopolitike që ndodhin në atë kohë.
Lufta Civile Siriane filloi gjatë këtij transformimi sistemik. Dëshira e Bashar al-Asad për të ruajtur pushtetin ishte në linjë me ambiciet e Rusisë për të rivendosur ndikimin e saj, e mbështetur nga aleati tjetër i saj rajonal, Irani. Së bashku, Rusia dhe Irani forcuan regjimin e Asadit, duke e bërë luftën të duket e fitueshme për Assadin në pika të ndryshme.
Megjithatë, lufta Ukrainë-Rusi ka varfëruar ndjeshëm burimet ekonomike dhe ushtarake të Rusisë, duke tërhequr paralele me pushtimin e Afganistanit nga Bashkimi Sovjetik në vitin 1979. Ndërkohë, Irani, duke u përballur me sanksione të intensifikuara për shkak të ambicieve të tij bërthamore, u përball me sfida të thella ekonomike. Këto presione ekonomike përkeqësuan thyerjet ekzistuese sociale brenda Iranit, siç është evidente në ngjarje si vrasja e Mahsa Amini, që simbolizonte mospajtimin publik në rritje kundër regjimit.
Me Rusinë dhe Iranin të dobësuar, regjimi i Asadit, tashmë i shteruar nga mbështetja e brendshme pas trembëdhjetë viteve të luftës, u përball me një moment vendimtar. Forcat opozitare nisën një fushatë nga Halepi në Damask, duke hasur në rezistencë minimale dhe përfundimisht duke rrëzuar regjimin. Mes këtyre zhvillimeve, përafrimi i Turqisë me anën e duhur të historisë meriton mirënjohje.
Si përfundim, rënia e Damaskut nuk është vetëm një humbje për Asadin, por edhe për Putinin dhe Khamenein. Ky kolaps është emblematik i sfidave më të gjera ndaj regjimeve autoritare të lidhura me interesat ruse. Rrethimi shtrihet në Ukrainë, Gjeorgji, Moldavi dhe më gjerë. Për shembull, anulimi i raundit të parë të zgjedhjeve presidenciale të Rumanisë nga Gjykata Kushtetuese duhet të shihet gjithashtu brenda këtij kuadri. Duke ecur përpara, regjimet në Serbi, Armeni dhe Bjellorusi – politikat e të cilave përputhen ngushtë me interesat ruse – do të duhet të rivlerësojnë pozicionet e tyre brenda rendit politik global në zhvillim. HaberEkspres
GJERMANIA THOTË SE LUFTA HIBRIDE E RUSISË MUND TË SHKAKTOJË KLAUZOLËN E MBROJTJES SË NATO-S
GJERMANIA THOTË SE LUFTA HIBRIDE E RUSISË MUND TË SHKAKTOJË KLAUZOLËN E MBROJTJES SË NATO-S...
TENCIONET E PANDERPRERA TURQI-GREQI: NJË RREZIKSHMERI APO BONUS PËR BALLKANIN
TENCIONET E PANDERPRERA TURQI-GREQI: NJË RREZIKSHMERI APO BONUS PËR BALLKANIN A ËSHTË NJË LUFTË BRENDA PËR BRENDA NATO-S? APO NJË UKRAINË E DYTË? APO NJË AKROBACI POLITIKE PER PUSHTET TË BRENDSHËM?...
VUÇIÇI ËSHTË ALEATI MË I NGUSHTË I PUTIN-IT NË EVROPË
VUÇIÇI ËSHTË ALEATI MË I NGUSHTË I PUTIN-IT NË EVROPË Vuçiç nënshkruan një marrëveshje 3-vjeçare për gazin me Putinin...
VJOSA OSMANI: LUFTA RUSI-UKRAINË MUND TË PËRHAPET EDHE NË BALLKAN
VJOSA OSMANI: LUFTA RUSI-UKRAINË MUND TË PËRHAPET EDHE NË BALLKAN "Jemi të shqetësuar se lufta mund të përhapet edhe në Ballkanin Perëndimor, sepse Rusia prej disa kohësh e përdor Serbinë si një përfaqësues të saj në rajon"...
SADO E ERRËT TË DUKET E TASHMJA, SHPRESAT PËR TË ARDHMEN NUK SHUHEN KURRË
SADO E ERRËT TË DUKET E TASHMJA, SHPRESAT PËR TË ARDHMEN NUK SHUHEN KURRË Edita TAHIRI (PhD)...
