ANTALYA DIPLOMACY FORUM: TEMAT E VEÇUARA 11-13 PRILL 2025

Kategori: KRYESORET / LAJME / POLITIKE&EKONOMI / RAJONI / BOTA / ANALIZE / RAPORTE Tarih: 13-04-2025, 18:24

ANTALYA DIPLOMACY FORUM: TEMAT E VEÇUARA 11-13 PRILL 2025

Duke iu përgjigjur pyetjeve të përfaqësuesve të shtypit në ditën e fundit të Forumit të Diplomacisë në Antalia, i cili u mbajt për herë të katërt këtë vit, ministri i Jashtëm Hakan Fidan deklaroi se nuk ka pasur një takim të konfirmuar mes Presidentit Erdogan dhe Presidentit amerikan Donald Trump.

Zëdhënësja e Shtëpisë së Bardhë Karoline Leavitt kishte bërë vlerësimin e mëposhtëm më 11 prill në lidhje me nëse Presidenti i SHBA Donald Trump do të vizitonte Turqinë gjatë udhëtimit të tij në Lindjen e Mesme në maj: "Mund të ketë vende të tjera si pjesë e atij udhëtimi".

Duke folur në ditën e fundit të FSHZH-së, Fidan iu përgjigj një pyetjeje për këtë çështje duke thënë: "Nuk ka asgjë të finalizuar për momentin, puna jonë vazhdon. Takimi do të jetë në Turqi apo në SHBA? Këto janë çështje të vazhdueshme mes ministrive tona."

Një nga pyetjet e bëra për Fidanin ishte për tensionet e mundshme me Turqinë, të cilat dolën në pah kohët e fundit pasi Izraeli goditi aeroportin T4 në Siri.

Fidan deklaroi se bisedimet u zhvilluan me Izraelin "për të shmangur një aksident" dhe "për të shmangur konfrontimin".

Ministri i Jashtëm shtoi, "Presidenti ynë në përgjithësi synon të vizitojë Sirinë. Ne po vazhdojmë punën tonë për këtë çështje. Kur të plotësohen kushtet, Presidenti ynë do të vizitojë Sirinë."

Tema e Forumit të Diplomacisë në Antalia të këtij viti, i cili u hap me fjalimin e Presidentit Recep Tayyip Erdoğan, u përcaktua si "Përqafimi i diplomacisë në një botë të ndarë".

Hakan Fidan, në deklaratën e tij më 13 prill, deklaroi se në Forumin e Diplomacisë në Antalia morën pjesë më shumë se 6 mijë persona, duke përfshirë 21 krerë shtetesh dhe qeverish dhe 64 ministra nga 155 vende.

"Ne theksuam se diplomacia do të arrihet përmes kompromisit dhe jo polarizimit. Ne theksuam fuqinë e diplomacisë për të lehtësuar vuajtjet në rajonin tonë," shtoi ai.

FSHZH, e cila kishte pjesëmarrje të kufizuar nga Amerika dhe Evropa, u shqua për transformimin në një platformë që përparoi me përfaqësues kryesisht nga Afrika, Lindja e Mesme dhe Ballkani.

Është e rëndësishme që vlerësimi i rezultateve të dalin nga FSHZH që çështjet e diskutuara në FSHZH të trajtohen nga një këndvështrim që i tërheq më shumë "jugut global" dhe që Perëndimi të përmendet me një gjuhë kritike.

FSHZH, e mbajtur në Qendrën e Kongreseve NEST në Belek nga 11-13 prilli, theksoi se roli i diplomacisë në zgjidhjen e çështjeve rajonale dhe globale duhet të rifokusohet dhe se dialogu dhe metodat e tjera duhet të kenë prioritet për zgjidhjen e problemeve.

FSHZH filloi zyrtarisht më 11 prill me fjalimet hapëse të Presidentit Erdogan dhe Ministrit të Punëve të Jashtme Hakan Fidan.

Fjalimi i Erdogan thekson Izraelin dhe Sirinë
Në fjalën e tij, Presidenti Erdogan tha se po përpiqen të krijojnë një "rrip paqeje dhe sigurie" rreth Turqisë duke vendosur marrëdhënie të mira me vendet fqinje.

Duke kritikuar politikat e Izraelit, Erdogan shtoi se Izraeli, të cilin ai e përshkroi si një "shtet terrorist", "po kryen qartë gjenocid kundër popullit palestinez".

Lidhur me tensionet mes Turqisë dhe Izraelit në Siri, ai tha: "Askush nuk duhet të keqkuptojë gjakftohtësinë tonë dhe qëndrimin tonë për zgjidhjen e çështjeve përmes dialogut dhe qetësia jonë nuk duhet të çojë askënd në dëshira të gabuara".

"Ne jemi në një gjendje mirëkuptimi dhe dialogu të ngushtë me aktorët me ndikim në rajon, veçanërisht Trump dhe Putin, në ruajtjen e integritetit territorial të Sirisë."

Lidhur me zhvillimet ekonomike botërore, Erdogan tha: "Ne po bëjmë çmos që konkurrenca e nxehtë tregtare mbi tarifat doganore të mos bëhet shkatërruese. Turqia do të jetë një nga fituesit e këtij procesi."

Bisedime dypalëshe me shumë vende

Ndër liderët me të cilët presidenti Erdogan zhvilloi takime të ndara janë presidenti i Azerbajxhanit Ilham Aliyev, lideri qipriot turk Ersin Tatar, presidenti hungarez Viktor Orban dhe presidentët e vendeve si Somalia, Indonezia, Guinea-Biseau, Kosova dhe Karabaku.

Fakti që Ahmed Shara, i cili mori pushtetin në Siri pas përmbysjes së regjimit të Asadit më 8 dhjetor, i është bashkuar FSHZH-së, konsiderohet një zhvillim që rrit rëndësinë e kësaj platforme, veçanërisht në drejtim të ndjekjes së agjendës së titulluar Siria.

FSHZH krijoi gjithashtu një platformë të rëndësishme që epoka e re që ka filluar në Siri të trajtohet në të gjitha titujt e saj. Si shenjë e kësaj u konsiderua fakti që për këtë çështje do të mbahej një panel i posaçëm.

Sekretari i Përgjithshëm i Këshillit të Evropës Alain Berset dhe Sekretari i Përgjithshëm i OSBE-së Feridun Sinirlioğlu dolën gjithashtu si përfaqësues të organizatave ndërkombëtare që do të marrin pjesë në FSHZH. Nuk pati pjesëmarrje të nivelit të lartë nga BE dhe vende të tjera evropiane.

Bisedimet dypalëshe dolën në plan të parë
Ndryshe nga grupet e tjera të mendimit, FSHZH dallohet sepse trajton çështje globale dhe jo një rajon apo temë të vetme.

FSHZH, e cila është kthyer në një platformë ku të gjitha çështjet simetrike dhe asimetrike diskutohen në shkallë globale, tërhoqi vëmendjen me pasqyrimin e të gjitha temave nga Afrika në Amerikën Latine, nga Lindja e Mesme në Evropë dhe Azi-Paqësor.

FSHZH, ku do të mbahen më shumë se 50 panele, priti gjithashtu shumë diskutime si migrimi dhe terrorizmi, trafikimi i qenieve njerëzore, terrorizmi, ndryshimet klimatike dhe dixhitalizimi.

Pavarësisht thellësisë së këtyre temave, pjesëmarrësit e FSHZH-së i përdorin këto platforma kryesisht për kontakte dypalëshe. Ministri i Jashtëm Hakan Fidan dhe pjesëmarrës të tjerë zhvilluan qindra kontakte dypalëshe.

Gaza dhe çështjet e Ukrainës në plan të parë
FSHZH-ja, e cila është bërë fytyra e dukshme e politikës së jashtme turke që ka rritur ndikimin e saj në botë, ka shërbyer gjithashtu si një platformë për Turqinë për të adresuar çështjet që i jep përparësi.

Ndër këto prioritete ishin zhvillimet e fundit në çështje të tilla si Gaza, Siria dhe Ukraina.

Në Antalia ishin edhe ministrat e jashtëm të Rusisë dhe Ukrainës, Sergey Lavrov dhe Andrii Sybiha, por nuk kishte plan që të dy ministrat e jashtëm të takoheshin drejtpërdrejt apo tërthorazi.

Lavrov bëri një prezantim mbi politikat e vendit të tij në një panel diskutimi më 12 prill. Ministri i Jashtëm Fidan gjithashtu u takua me të dy ministrat veç e veç.

FSHZH ka qenë gjithashtu një platformë e rëndësishme për Gazën. Takimi i parë para hapjes zyrtare të FSHZH-së u mbajt nga Grupi i Kontaktit të Gazës.

Në këtë takim, ministrat e Jashtëm të Turqisë, Bahreinit, Indonezisë, Palestinës, Jordanisë, Egjiptit, Katarit dhe Arabisë Saudite diskutuan planet për të rikthyer në plan të parë çështjen e Gazës dhe për t'u mbyllur gojën armëve pasi Izraeli shkeli armëpushimin.

Në një deklaratë që bëri më 13 prill, Fidan tha: "I vetmi vend që do të përdorë ndikim mbi Izraelin përveç luftës është SHBA. Pritshmëria jonë është që do të ndërmerren hapa për të siguruar paqen e përhershme. Është e qartë se ky gjenocid do të vazhdojë për sa kohë që mbështetja nga Evropa dhe Amerika nuk ndërpritet. Ndjeshmëria mbi Gazën definitivisht nuk duhet të përfundojë."

Grupi i Kontaktit të Gazës, i cili u krijua pas fillimit të luftës Izrael-Hamas në tetor 2023, u takua për herë të parë në Turqi në margjinat e ADF. bbc

Yorumlar Benzer Makaleler